26 Ocak 2008 Cumartesi
RADİKAL GAZETESİ KİTAP EKİNDE "REYTİNG GERÇEĞİ"
REYTİNG GERÇEĞİ Başar Hatırnaz, Nobel Yayın Dağıtım, medya, 130 sayfa Başar Hatırnaz'ın 'Reyting Gerçeği', televizyon izleme ölçümleri ile program planlamasını anlatıyor. Türkiye'de 1992 yılında başlayan ve on beş yıldır devam eden televizyon izleme ölçümleri konusunun bilimsel temelleri, içerdiği yöntemler ve sonuçları hakkında, yeter derecede bilgi sahibi olduğumuz söylenemez. Hatırnaz'ın çalışması, sadece medya çalışanları ile genç iletişimcileri değil, sıradan televizyon izleyicisini de bilgilendirmeyi amaçlıyor. Kitap bunun yanında, günümüzde büyük ölçüde televizyon izleme ölçümü verileri ışığında gerçekleştirilen program planlama stratejilerinin nasıl belirlendiğini, bu verilerin medya yapısını nasıl etkilediğini açıklıyor. Başar Hatırnaz'ın 'Reyting Gerçeği' kitabı, televizyon çılğınlığına kapılmış günümüz insanın saplantı haline gelen bu alışkanlığını anlayabilmek adına önemli bir kaynak.
http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=ktp&haberno=6924
http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=ktp&haberno=6924
Akşam Gazetesi'nde "REYTİNG GERÇEĞİ"
Akşam- Burhan Ayeri
"Televizyoncunun başucu kitabı"
Yeditepe Üniversitesi Öğretim Görevlisi Başar Hatırnaz’ın “Reyting Gerçeği” adlı çalışmasından söz etmek istiyoruz. Dileriz bu genç akademisyenin kitabını en başta RTÜK Başkanı Zahid Akman olmak üzere, bu işlerden para kazananlar fark etmişlerdir.İzlenme ölçümlerinin tarihçesinden bugün gelinen noktaya kadar her şeyi toparlayan ürünün tamamını buraya almamız imkânsız. Ancak içinde, bizde ve tüm dünyada pek çok ülkenin ratinglerini ölçen AGB Nielsen’in 1923’te Amerika’da kurulmasının öyküsü bile var. Radyolar döneminde gelen mektupla yapılan değerlendirmelerin 2007’deki müthiş noktaya gelişi ortada. Telefon yöntemi ilk aşamaydı. Televizyon izleme kayıtlarının sonuçta reklam verenlere kaynak olması önemli kıstas. Bu işi de 2500 Peoplemeter’le yapmaktayız.Hatırnaz’ın baz aldığı örneklerden biri TRT’nin 2005 yılında yaptığı anket. Türkiye’deki izleyici oranı % 97.56’yı bulmuştu. Hiç izlemeyenlerin yüzdesi ise 2.44’tü. Sanırız bugünlerde bu iş yenilense, Mehmed Şevket Eygi’nin başını çektiği grubun toplamı % 1’ler civarına inmiştir. O tarihte Dünya’daki değerlendirmelerde ise haftada 20.2 saatlik izlemeyle ülkemiz, Tayland, Filipinler ve Mısır’ın ardında dördüncü sıradaydı.İşin meraklıları daha fazla bilgilenmek istiyorsa, Nobel Yayın Dağıtım’dan kitabı temin edebilirler. Yayınevinin telefonları Ankara 0312-3945268, İstanbul 0212-5116144. Hatırnaz’ın e-postası (bhatirnaz@yeditepe.edu.tr).* * *Sözünü ettiğimiz incelemeyi bitirdiğimiz günün gecesi RTÜK Başkanı NTV’nin yayınındaydı. Zahid Akman ‘Terör ve Medya’ konulu tartışmaya katıldı. Ana konu Güneydoğu’daki çarpışmaların aktarılış biçimiydi. Başbakan önderliğindeki Hükümet’in ‘Sansür çabaları’nı savundu. Bir yerde yayın yasağını savundu. Söyledi, söyledi ve sonunda “Bu müdahalelerde bulunmaktan mutlu değilim”i ilave etti. Katılımcılar ve stüdyodaki izleyicilerden -Can Dündar dahil- bir Allah’ın kulu çıkıp, “Gecenin 02.00’sinde Ahmet Çakar’ı tehdit edişiniz etik miydi?” sorusunu yöneltmedi.Akman, Ulus’taki patlamayla ilgili verdiği örnekte ise, kopmuş bacakları gösteren ekranın Kanal-D, yayını yönetenin Mehmet Ali Birand olduğunu sansürleyip, geçiştirdi. Burada, yıllar yılı savunduğumuz gerçeği tekrarlamak istiyoruz. Televizyon kuruluşları, denetimi otokontrolla yapar hale gelmeliler. Bu iş için en iyi örnek Almanya’dır. Böylece, ‘Eli sopalılara imkân verilmemiş olur’.* * *TRT’nin Türk Sanat Müziği yayınlarına bayılıyoruz. Hele Akşam Sefası gibi canlı olanlara. Son programda, ekrana yansıtılışta solistler kadar sazlara da önem verilmişti. Hele Boğaçhan Sözmen -Flüt- ile Turay Dinleyen’in -Keman- karşılıklı düetleri muhteşemdi. Bir başka keman Mehmet Dinleyen ve gitarda Sedat Arık’ın geçişlerine bayıldık. Ayşen Birgör, Mustafa Seyran-Ali Tekin Türe çalışması ‘Tanrı istemezse’yi güzel okudu. Tüm repertuvar içinde en önemli icrayı Yahya Geylan gerçekleştirdi. Alaeddin Yavaşca’nın, Faruk Nafiz Çamlıbel’in dizelerine yaptığı beste “Artık bu solan bahçede bülbüllere yer yok”u sadece dinlemedik. Adeta içtik...* * *NOTLAR: Gülçin Fırat’a ‘Sözünü ettiği konuda, bizim de mutlu olmadığımızı’ bildiriyoruz. Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu Teröre Lanet Mitingi’ni cumartesi günü saat 13.00’te Broadway 40. ve 42. sokaklar arasında gerçekleştiriyor. Hacı Bayazıt’a Prof. Dr. M. Kemal Öke’yi bu aralar daha ziyade ekranlarda görüyoruz, diyebiliyoruz. Oraya da eskisi kadar sık çıkmıyor.
"Televizyoncunun başucu kitabı"
Yeditepe Üniversitesi Öğretim Görevlisi Başar Hatırnaz’ın “Reyting Gerçeği” adlı çalışmasından söz etmek istiyoruz. Dileriz bu genç akademisyenin kitabını en başta RTÜK Başkanı Zahid Akman olmak üzere, bu işlerden para kazananlar fark etmişlerdir.İzlenme ölçümlerinin tarihçesinden bugün gelinen noktaya kadar her şeyi toparlayan ürünün tamamını buraya almamız imkânsız. Ancak içinde, bizde ve tüm dünyada pek çok ülkenin ratinglerini ölçen AGB Nielsen’in 1923’te Amerika’da kurulmasının öyküsü bile var. Radyolar döneminde gelen mektupla yapılan değerlendirmelerin 2007’deki müthiş noktaya gelişi ortada. Telefon yöntemi ilk aşamaydı. Televizyon izleme kayıtlarının sonuçta reklam verenlere kaynak olması önemli kıstas. Bu işi de 2500 Peoplemeter’le yapmaktayız.Hatırnaz’ın baz aldığı örneklerden biri TRT’nin 2005 yılında yaptığı anket. Türkiye’deki izleyici oranı % 97.56’yı bulmuştu. Hiç izlemeyenlerin yüzdesi ise 2.44’tü. Sanırız bugünlerde bu iş yenilense, Mehmed Şevket Eygi’nin başını çektiği grubun toplamı % 1’ler civarına inmiştir. O tarihte Dünya’daki değerlendirmelerde ise haftada 20.2 saatlik izlemeyle ülkemiz, Tayland, Filipinler ve Mısır’ın ardında dördüncü sıradaydı.İşin meraklıları daha fazla bilgilenmek istiyorsa, Nobel Yayın Dağıtım’dan kitabı temin edebilirler. Yayınevinin telefonları Ankara 0312-3945268, İstanbul 0212-5116144. Hatırnaz’ın e-postası (bhatirnaz@yeditepe.edu.tr).* * *Sözünü ettiğimiz incelemeyi bitirdiğimiz günün gecesi RTÜK Başkanı NTV’nin yayınındaydı. Zahid Akman ‘Terör ve Medya’ konulu tartışmaya katıldı. Ana konu Güneydoğu’daki çarpışmaların aktarılış biçimiydi. Başbakan önderliğindeki Hükümet’in ‘Sansür çabaları’nı savundu. Bir yerde yayın yasağını savundu. Söyledi, söyledi ve sonunda “Bu müdahalelerde bulunmaktan mutlu değilim”i ilave etti. Katılımcılar ve stüdyodaki izleyicilerden -Can Dündar dahil- bir Allah’ın kulu çıkıp, “Gecenin 02.00’sinde Ahmet Çakar’ı tehdit edişiniz etik miydi?” sorusunu yöneltmedi.Akman, Ulus’taki patlamayla ilgili verdiği örnekte ise, kopmuş bacakları gösteren ekranın Kanal-D, yayını yönetenin Mehmet Ali Birand olduğunu sansürleyip, geçiştirdi. Burada, yıllar yılı savunduğumuz gerçeği tekrarlamak istiyoruz. Televizyon kuruluşları, denetimi otokontrolla yapar hale gelmeliler. Bu iş için en iyi örnek Almanya’dır. Böylece, ‘Eli sopalılara imkân verilmemiş olur’.* * *TRT’nin Türk Sanat Müziği yayınlarına bayılıyoruz. Hele Akşam Sefası gibi canlı olanlara. Son programda, ekrana yansıtılışta solistler kadar sazlara da önem verilmişti. Hele Boğaçhan Sözmen -Flüt- ile Turay Dinleyen’in -Keman- karşılıklı düetleri muhteşemdi. Bir başka keman Mehmet Dinleyen ve gitarda Sedat Arık’ın geçişlerine bayıldık. Ayşen Birgör, Mustafa Seyran-Ali Tekin Türe çalışması ‘Tanrı istemezse’yi güzel okudu. Tüm repertuvar içinde en önemli icrayı Yahya Geylan gerçekleştirdi. Alaeddin Yavaşca’nın, Faruk Nafiz Çamlıbel’in dizelerine yaptığı beste “Artık bu solan bahçede bülbüllere yer yok”u sadece dinlemedik. Adeta içtik...* * *NOTLAR: Gülçin Fırat’a ‘Sözünü ettiği konuda, bizim de mutlu olmadığımızı’ bildiriyoruz. Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu Teröre Lanet Mitingi’ni cumartesi günü saat 13.00’te Broadway 40. ve 42. sokaklar arasında gerçekleştiriyor. Hacı Bayazıt’a Prof. Dr. M. Kemal Öke’yi bu aralar daha ziyade ekranlarda görüyoruz, diyebiliyoruz. Oraya da eskisi kadar sık çıkmıyor.
AKTÜEL Dergisi Röportaj
Öğretim Görevlisi Başar Hatırnaz Öğrencilerine En Çok Anlattığı Konuyu Kitap Haline Getirdi!"İyi bir duş, reytingi bilmekten geçer"
GÖKSAN GÖKTAŞ / Adı okulda "Reytingci Hoca"ya çıkan, Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Başar Hatırnaz "Reyting Gerçeği" adlı kitabında hem dünyada ve Türkiye'deki "izleme ölçümü"nün tarihine bakıyor hem de izleyiciyi reyting hileleri konusunda bilinçlendiriyor!Uzağa bakmanıza gerek yok, reyting hayatın içinde" diyor. Biz "Nasıl yani" deyince ekliyor: "Diyelim birinden hoşlanıyorsunuz. Onu etkileyebilmek için reytinginizin ona göre yüksek olması gerekir! Neden hoşlanır, nasıl giyinir, ne okur, hangi durumlardan etkilenir? Bunları bilirseniz onun gözünde reytinginiz yükselir. Onu bu kadar detaylı tanımanız, dilinden ve ruhundan anlamanız sayesinde hedefi 12'den vurabilirsiniz. Reyting budur!" Karşımızdaki, takibi kolay ve keyifli bir üslupla konuşan adam, genç bir iletişimci. Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü'nde araştırma görevlisi ve öğretim üyesi olan Başar HatırnazAynı okulda doktorasını da tamamlıyor. Üslubundaki örnek çeşnisine bakılırsa, öğrencilerinin gözünde "reytingi yüksek" bir "hoca"! At kuyruğu yaptığı uzun saçlarının verdiği "avangard" havayı şık bir takım elbiseyle dengelemiş. Ama ışığını muzip ve kıvrak bir zekâdan alan bir pırıltı saçıyor gözleri. Yeditepeliler'in, adı artık neredeyse "Reytingci Hoca"ya çıkmış Başar Hoca'sı uzmanı olduğu alanla ilgili bir kitap yayımladı: "Reyting Gerçeği". Zira Hatırnaz memlekette ilk sayılacak nitelikte dersler veriyor: "Televizyon izleme ölçümleri", "Program planlaması ve stratejik planlama" İlk taktik: "Bize mektup yazın""Öncelikle şunu bilmeliyiz" diye başlıyor Hatırnaz, "ölçsek de ölçmesek de reyting var." Bu noktada reytingin ABC'sindeyiz. Başladık"Önemli olan nasıl elde ettiğiniz. Hırsızlıkla da zengin olunur, zekâ ve emekle de. Hayatımıza ilk özel televizyonun kurulduğu 1990'ların başında giren bu kavram, biraz da 'bayağı' programların gördüğü ilgiye tepki olarak 'Reyting için neler yapıyorlar' sözüyle halkın bilinçaltında kötü bir şey olarak kodlandı."Reytingin iletişim literatürüne girmesi radyonun ilk günlerine kadar gidiyor. Bu işin ağa babası "Bize mektup yazın" taktiği: "İlk radyo yayıncıları hayranlardan gelen mektupları saymış, nüfusu hesaplamış ya da satılan radyo sayısından tahminlerde bulunmuş. Sonradan devreye telefon girmiş ve evler aranıp 'Şu an radyo dinliyor musunuz' gibi sorular sorulmuş. Anketi de denemişler ama bu yöntem 'yanlış' bilgi vermeye müsait olduğundan, tercihleri doğru yansıtmamış."Bugün izleyicinin nabzını tutmak için kullanılan, ecnebilerin "peoplemeter" dediği, bizim televizyoncuların oy birliğiyle "izleyiciölçer" tanımında buluştuğu "teknoloji harikası"nın yaratıcısı ise modern pazar araştırmalarının kurucusu Arthur C. Nielsen. Arthur Bey, 1923'te ABD'de A.C. Nielsen'ı kuruyor. Şirket "izleyiciölçer"in atası "audimeter" adında bir cihaz geliştiriyor. Cihaz 1942'de radyo, 1950'deyse televizyonu mercek altına alıyor. Fakat izleme verilerini ilk etapta yayından altı hafta sonra verebiliyor. Bu süre 1961'de 16, 1967'de dokuz güne, 1973'deyse bir haftaya iniyor. Cihaz el radyosu büyüklüğünde, televizyona monte edilen metal bir kutu; televizyonun saat kaçta açıldığını, hangi kanalın ne kadar süreyle izlendiğini kaydediyorEn büyük dezavantajı pahalı olması ve bu nedenle kısıtlı sayıda eve girebilmesi.Bugün, monte edildiği evde kaç canlının olduğunu, hatta bunların beşer mi yoksa hayvanat cinsinden mi olduğunu anlayan cihazlar için bile çalışmalar sürüyor. AGB Nielsen Media Research Şirketi'nin Türkiye'de izleme ölçümü için kullandığı cihaz, aile evde olup televizyonu açtığında ölçüme başlıyor. Dünyada genel olarak kullanılan sistem bu. Kırsalın 'reytingi' reklamcıyı ilgilendirmiyorBu noktada özetle Türkiye'nin izleme ölçümü tarihine bakmamız gerekiyor. Söz Hatırnaz'da: "Türkiye'de bu iş ilk olarak AGB (Audits of Great Britain) şirketinin, İtalya Grubu'nun Türkiye ortağı olan AGB Anadolu tarafından 1989'da gerçekleştirildi ve deneme amaçlı sistem kuruldu. 1992'de reklam veren firmalar, ajanslar ve televizyon kanalları, izleme araştırmalarını daha etkin kullanmak amacıyla biraraya gelerek TİAK'ı (Televizyon İzleme Araştırma Komitesi) kurdular. TİAK açtığı ihaleyle işi AGB Anadolu'ya verdi. Asıl izleme ölçümü Türkiye'de bu gelişmeden sonra başladı. AGB işe cihazı İstanbul'da 150 haneye kurarak başladı. Biz bunlara panel aile diyoruz. Türkiye'de şu anda 2500 aile var. 20 bin üstü nüfusa sahip, farklı bölgelerden 34 ilde, televizyon kullanıcısı aileler. Kırsal, reklam vereni ilgilendirmediği için ölçüme tabi değil.Evdeki her televizyona bir cihaz bağlı. Cihazın özel kumandasıyla televizyon izlemeye başlayan kişi sistemi açıyor ve ne izlediği, ne zaman izlediği kaydediliyor. Cihazda depolanan bilgiler şirket merkezindeki bilgisayar tarafından modem aracılığıyla her gece çekiliyor ve işleniyor."Hatırnaz'ın da belirttiği gibi Türkiye'deki "reyting" meselesini yönlendiren sadece 2500 aile var; uzmanlara göre bu rakam yetiyormuş! Koskoca ABD'deki panel aile sayısı bile sadece 5100Amerika'daki ortalama hane büyüklüğü 1.2 kişiye tekabül ediyor. Hal böyle olunca 5100 haneyle Amerika'da sadece 6120 kişiye ulaşılıyor. Türkiye'deki hane büyüklüğü 4.2 kişiye denk geldiğinden izleyiciölçerin ulaştığı rakam 10 bin 500Ama işin püf noktası panel aile seçiminde sosyo-ekonomik statü belirlenirken doğru karar vermek. Çünkü reklam vereni asıl ilgilendiren kaç kişinin değil, kimlerin izlediği? Hatırnaz bu konuya da açıklık getiriyor. "Temel olarak dört sosyo-ekonomik statü var. AB en yüksek seviyeyi, C1 ortayı, C2 orta alt seviyeyi, D ise en düşüğünü ifade ediyor. Daha önce uygulanan modelde statü, ailede eğitim ve meslek puanı en yüksek olan kişiye göre belirleniyordu. Örneğin ortaokul mezunu anne, baba ve üniversite mezunu bir gencin yaşadığı bir ailede statü çocuk üzerinden belirleniyordu. Artık ebeveynlerinin eğitim ve mesleği baz alınıyor. Yeni meslek skalası, bedenen çalışan (mavi yakalılar) ve fikri çalışanlar (beyaz yakalılar) olarak ayrılıyor. Bunlar da kendi içlerinde, maaşlı ya da kendine ait işi olanlar, yönetici olup olmadığı, yanında işçi çalıştırıp çalıştırmadığı, çalışıyorsa kaç kişi olduğu gibi kriterlere göre sınıflandırılıyor. Panel ailelere gelir sorulmuyor"
GÖKSAN GÖKTAŞ / Adı okulda "Reytingci Hoca"ya çıkan, Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Başar Hatırnaz "Reyting Gerçeği" adlı kitabında hem dünyada ve Türkiye'deki "izleme ölçümü"nün tarihine bakıyor hem de izleyiciyi reyting hileleri konusunda bilinçlendiriyor!Uzağa bakmanıza gerek yok, reyting hayatın içinde" diyor. Biz "Nasıl yani" deyince ekliyor: "Diyelim birinden hoşlanıyorsunuz. Onu etkileyebilmek için reytinginizin ona göre yüksek olması gerekir! Neden hoşlanır, nasıl giyinir, ne okur, hangi durumlardan etkilenir? Bunları bilirseniz onun gözünde reytinginiz yükselir. Onu bu kadar detaylı tanımanız, dilinden ve ruhundan anlamanız sayesinde hedefi 12'den vurabilirsiniz. Reyting budur!" Karşımızdaki, takibi kolay ve keyifli bir üslupla konuşan adam, genç bir iletişimci. Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü'nde araştırma görevlisi ve öğretim üyesi olan Başar HatırnazAynı okulda doktorasını da tamamlıyor. Üslubundaki örnek çeşnisine bakılırsa, öğrencilerinin gözünde "reytingi yüksek" bir "hoca"! At kuyruğu yaptığı uzun saçlarının verdiği "avangard" havayı şık bir takım elbiseyle dengelemiş. Ama ışığını muzip ve kıvrak bir zekâdan alan bir pırıltı saçıyor gözleri. Yeditepeliler'in, adı artık neredeyse "Reytingci Hoca"ya çıkmış Başar Hoca'sı uzmanı olduğu alanla ilgili bir kitap yayımladı: "Reyting Gerçeği". Zira Hatırnaz memlekette ilk sayılacak nitelikte dersler veriyor: "Televizyon izleme ölçümleri", "Program planlaması ve stratejik planlama" İlk taktik: "Bize mektup yazın""Öncelikle şunu bilmeliyiz" diye başlıyor Hatırnaz, "ölçsek de ölçmesek de reyting var." Bu noktada reytingin ABC'sindeyiz. Başladık"Önemli olan nasıl elde ettiğiniz. Hırsızlıkla da zengin olunur, zekâ ve emekle de. Hayatımıza ilk özel televizyonun kurulduğu 1990'ların başında giren bu kavram, biraz da 'bayağı' programların gördüğü ilgiye tepki olarak 'Reyting için neler yapıyorlar' sözüyle halkın bilinçaltında kötü bir şey olarak kodlandı."Reytingin iletişim literatürüne girmesi radyonun ilk günlerine kadar gidiyor. Bu işin ağa babası "Bize mektup yazın" taktiği: "İlk radyo yayıncıları hayranlardan gelen mektupları saymış, nüfusu hesaplamış ya da satılan radyo sayısından tahminlerde bulunmuş. Sonradan devreye telefon girmiş ve evler aranıp 'Şu an radyo dinliyor musunuz' gibi sorular sorulmuş. Anketi de denemişler ama bu yöntem 'yanlış' bilgi vermeye müsait olduğundan, tercihleri doğru yansıtmamış."Bugün izleyicinin nabzını tutmak için kullanılan, ecnebilerin "peoplemeter" dediği, bizim televizyoncuların oy birliğiyle "izleyiciölçer" tanımında buluştuğu "teknoloji harikası"nın yaratıcısı ise modern pazar araştırmalarının kurucusu Arthur C. Nielsen. Arthur Bey, 1923'te ABD'de A.C. Nielsen'ı kuruyor. Şirket "izleyiciölçer"in atası "audimeter" adında bir cihaz geliştiriyor. Cihaz 1942'de radyo, 1950'deyse televizyonu mercek altına alıyor. Fakat izleme verilerini ilk etapta yayından altı hafta sonra verebiliyor. Bu süre 1961'de 16, 1967'de dokuz güne, 1973'deyse bir haftaya iniyor. Cihaz el radyosu büyüklüğünde, televizyona monte edilen metal bir kutu; televizyonun saat kaçta açıldığını, hangi kanalın ne kadar süreyle izlendiğini kaydediyorEn büyük dezavantajı pahalı olması ve bu nedenle kısıtlı sayıda eve girebilmesi.Bugün, monte edildiği evde kaç canlının olduğunu, hatta bunların beşer mi yoksa hayvanat cinsinden mi olduğunu anlayan cihazlar için bile çalışmalar sürüyor. AGB Nielsen Media Research Şirketi'nin Türkiye'de izleme ölçümü için kullandığı cihaz, aile evde olup televizyonu açtığında ölçüme başlıyor. Dünyada genel olarak kullanılan sistem bu. Kırsalın 'reytingi' reklamcıyı ilgilendirmiyorBu noktada özetle Türkiye'nin izleme ölçümü tarihine bakmamız gerekiyor. Söz Hatırnaz'da: "Türkiye'de bu iş ilk olarak AGB (Audits of Great Britain) şirketinin, İtalya Grubu'nun Türkiye ortağı olan AGB Anadolu tarafından 1989'da gerçekleştirildi ve deneme amaçlı sistem kuruldu. 1992'de reklam veren firmalar, ajanslar ve televizyon kanalları, izleme araştırmalarını daha etkin kullanmak amacıyla biraraya gelerek TİAK'ı (Televizyon İzleme Araştırma Komitesi) kurdular. TİAK açtığı ihaleyle işi AGB Anadolu'ya verdi. Asıl izleme ölçümü Türkiye'de bu gelişmeden sonra başladı. AGB işe cihazı İstanbul'da 150 haneye kurarak başladı. Biz bunlara panel aile diyoruz. Türkiye'de şu anda 2500 aile var. 20 bin üstü nüfusa sahip, farklı bölgelerden 34 ilde, televizyon kullanıcısı aileler. Kırsal, reklam vereni ilgilendirmediği için ölçüme tabi değil.Evdeki her televizyona bir cihaz bağlı. Cihazın özel kumandasıyla televizyon izlemeye başlayan kişi sistemi açıyor ve ne izlediği, ne zaman izlediği kaydediliyor. Cihazda depolanan bilgiler şirket merkezindeki bilgisayar tarafından modem aracılığıyla her gece çekiliyor ve işleniyor."Hatırnaz'ın da belirttiği gibi Türkiye'deki "reyting" meselesini yönlendiren sadece 2500 aile var; uzmanlara göre bu rakam yetiyormuş! Koskoca ABD'deki panel aile sayısı bile sadece 5100Amerika'daki ortalama hane büyüklüğü 1.2 kişiye tekabül ediyor. Hal böyle olunca 5100 haneyle Amerika'da sadece 6120 kişiye ulaşılıyor. Türkiye'deki hane büyüklüğü 4.2 kişiye denk geldiğinden izleyiciölçerin ulaştığı rakam 10 bin 500Ama işin püf noktası panel aile seçiminde sosyo-ekonomik statü belirlenirken doğru karar vermek. Çünkü reklam vereni asıl ilgilendiren kaç kişinin değil, kimlerin izlediği? Hatırnaz bu konuya da açıklık getiriyor. "Temel olarak dört sosyo-ekonomik statü var. AB en yüksek seviyeyi, C1 ortayı, C2 orta alt seviyeyi, D ise en düşüğünü ifade ediyor. Daha önce uygulanan modelde statü, ailede eğitim ve meslek puanı en yüksek olan kişiye göre belirleniyordu. Örneğin ortaokul mezunu anne, baba ve üniversite mezunu bir gencin yaşadığı bir ailede statü çocuk üzerinden belirleniyordu. Artık ebeveynlerinin eğitim ve mesleği baz alınıyor. Yeni meslek skalası, bedenen çalışan (mavi yakalılar) ve fikri çalışanlar (beyaz yakalılar) olarak ayrılıyor. Bunlar da kendi içlerinde, maaşlı ya da kendine ait işi olanlar, yönetici olup olmadığı, yanında işçi çalıştırıp çalıştırmadığı, çalışıyorsa kaç kişi olduğu gibi kriterlere göre sınıflandırılıyor. Panel ailelere gelir sorulmuyor"
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)